Europa wil af van Russisch gas
Europa heeft zich voorgenomen in 2027 volledig te stoppen met de import van Russisch gas. De Europese Commissie heeft daartoe een plan gelanceerd om de afhankelijkheid van Russisch gas, die al jarenlang een zwakke plek vormt, geleidelijk af te bouwen. Maar wat betekent dit voor de energievoorziening en onze energieprijzen? En hoe realistisch is het om binnen 2 jaar tijd afscheid te nemen van Russisch gas?
De drang om te breken met Rusland komt voort uit de oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende sancties. Vóór 2022 haalde de EU nog zo’n 45 procent van haar gas uit Rusland, maar dat is nu gedaald naar 19 procent. Toch blijft Rusland een belangrijke leverancier, vooral van vloeibaar gas (LNG), dat via schepen binnenkomt. De Commissie wil dat alle contracten met Rusland tegen 2027 zijn beëindigd, een stap die zowel politieke als economische motieven heeft. “Elke euro die we betalen, vult Poetins oorlogskas,” klinkt het, en dat sentiment leeft ook breed in Brussel.
Hoe wil Europa dit aanpakken?
De strategie draait om drie pijlers: diversificatie, verduurzaming en energiebesparing. Allereerst zoekt Europa naar meer alternatieve gasbronnen. LNG uit de Verenigde Staten en Qatar wordt al meer geïmporteerd, en landen als Noorwegen en Algerije leveren extra gas via pijpleidingen. Daarnaast moet hernieuwbare energie, zoals wind en zon, een grotere rol krijgen. Lidstaten moeten dit jaar nog nationale plannen indienen om fossiele brandstoffen uit te faseren. Tot slot blijft ook het besparen van energie belangrijk.
Maar er is ook weerstand tegen de plannen. Oost-Europese landen zoals Hongarije en Slowakije, die sterk afhankelijk zijn van Russisch gas, vrezen dat de overgang problemen gaat opleveren. Zij hebben geen directe toegang tot zeehavens voor LNG en zijn aangewezen op pijpleidingen. “Landen als Hongarije zitten klem,” zegt gasexpert René Peters van TNO. Een oplossing kan zijn om LNG via Griekenland naar Oost-Europa te sturen, maar dat vraagt forse investeringen in infrastructuur.
Wat zijn de risico’s?
De overgang brengt risico’s mee. Europa wordt afhankelijker van de VS voor LNG, wat nieuwe geopolitieke spanningen kan opleveren, zeker als de Amerikaanse politiek verandert. Bovendien blijft de gasmarkt krap. Als Europa stopt met Russisch LNG, kan de gasprijs voor huishoudens en bedrijven stijgen, waarschuwt minister Sophie Hermans. En dan is er nog het klimaat: critici vrezen dat langlopende LNG-contracten de overstap naar duurzame energie vertragen.
Wat merken Nederlanders hiervan?
Nederland importeert relatief weinig Russisch gas – zo’n 15% – maar voelt de effecten via de Europese gasmarkt door een waarschijnlijke stijging van de gasprijs. De Rotterdamse haven ontvangt nog steeds Russisch LNG, al is dat volgens Hermans “zorgelijk en onwenselijk”. Een complete stop kan de gasprijs opdrijven, wat je energierekening raakt. Toch biedt het kansen: meer focus op isolatie en zonnepanelen kan je kosten drukken.
