Energietarieven bestaan naast leveringstarieven ook uit netbeheerderskosten en overheidsheffingen of energiebelastingen. Nu de tijdelijke Btw-verlaging en het prijsplafond zijn afgelopen, is duidelijk dat de energiebelastingen ook dit jaar weer een stuk hoger uitvallen. De energiebelasting op gas is namelijk gestegen terwijl de energiebelasting op stroom verlaagd wordt. Doel hiervan is duurzaamheid te promoten (iedereen over op stroom). Helaas kan het stroomnet het allemaal niet aan en stijgen hierdoor ook weer de energiekosten voor huishoudens weer verder.
In 2024 bestaan de energietarieven voor gas en stroom voor respectievelijk ~55% en 45% uit belastingen en heffingen (btw). Gemiddeld bestaat de energierekening in 2024 voor ongeveer 50% uit energiebelastingen en heffingen, 20% netbeheerkosten (stegen ook in 2024) en voor maar 30% uit de daadwerkelijke energiekosten. Hieronder zie je dit uitgewerkt.
LET OP! De btw-verlaging op energie en het prijsplafond stoppen per 1 januari 2024!
De energiekosten zijn in 2022 in rap tempo gestegen. Dat is zo hard gegaan dat de overheid heeft besloten in te grijpen. De eerste maatregel tegen de extreme prijsstijgingen is de btw-verlaging geweest. Het btw-tarief op energie is verlaagd van 21% naar 9%. Daarbij is weliswaar meerdere keren herhaald dat het slechts om een tijdelijke maatregel gaat. De kans is daarom groot dat deze verlaging niet permanent is, hoewel de overheid sterk profiteert van de stijgende energieprijzen. Stijgende energieprijzen betekenen namelijk ook hogere inkomsten vanuit overheidsheffingen op energie.
Voor veel huishoudens en mkb’ers was de btw-verlaging lang niet genoeg. Het begrip ‘energiearmoede’ deed zijn intrede. De overheid heeft daarop besloten per 1 januari 2023 een prijsplafond in te voeren voor energieprijzen.
Om huishoudens die acuut in de problemen zijn gekomen tegemoet te komen, werd in de maanden november en december 2022 de zogenaamde energiecompensatie aan iedereen uitgekeerd. Deze bestond uit een vast bedrag van €190 per aansluiting. Hoe dit bedrag werd verrekend is per energieleverancier verschillend. De meeste energieleveranciers hebben ervoor gekozen het bedrag te verrekenen met eventueel openstaande bedragen of de komende termijnbedragen. Per 1 januari stopt de energiecompensatie en begint het prijsplafond.
Het prijsplafond houdt in dat energie niet duurder mag zijn voor consumenten dan afgesproken. Het prijsplafond is vastgezet op € 1,45 per kuub tot een verbruik van 1.200 kuub voor gas en op € 0,40 per kWh tot een verbruik van 2.900 kWh voor stroom. Voor verbruiken die boven deze maxima uitstijgen wordt de volle pond betaald. Er wordt nagedacht over alternatieve compensatie voor huishoudens die gebruik maken van bijvoorbeeld elektrisch koken of een warmtepomp. Deze huishoudens houden er namelijk een hoger stroomverbruik op na, maar het gasverbruik ligt een stuk lager. Een mogelijkheid zou kunnen zijn de twee inwisselbaar te maken. Gebruik je nauwelijks gas? Dan kan het maximaal verbruik voor stroom verhoogd worden.
Aangezien de energieprijzen ook aan het einde van 2021 al extreem hoog waren, is de kans groot dat ook het prijsplafond van tijdelijke aard is. Er is immers al aangegeven door de overheid dat zij niet alle klappen (van de energietransitie) op kan vangen. De kans bestaat wel dat er weer een toeslag in het leven geroepen wordt voor minima, zodat zij enigszins ontzien kunnen worden. Wij houden de ontwikkelingen scherp in de gaten en berichten daar geregeld over.